Άρθρα
Το πρόσφορο της Θείας Ευχαριστίας
Συντάχθηκε απο τον/την ΝΤΙΝΑ
Είναι παλιά παράδοση της Εκκλησίας μας το πρόσφορο να ζυμώνεται στο σπίτι. Όχι μαζί με το συνηθισμένο ψωμί αλλά χωριστά. Με ιδιαίτερη φροντίδα και προσευχή. Μόνον έτσι αυτό το μικρό υλικό δώρο, γίνεται έκφραση της αγάπης μας προς το Θειο
Για να προσφέρουμε τα δώρα μας στο Θεό και να γίνουν αποδεκτά απ’ Αυτόν, χρειάζονται κάποιες προϋποθέσεις.. Ζητάει προσφορά της καρδιάς. Ζητάει καθαρή καρδιά, γεμάτη αγάπη και καλοσύνη, προς όλους. Ακόμα και στους εχθρούς μας.
Το πρόσφορο το ζυμώνουμε και το προσφέρουμε στην Εκκλησία για να χρησιμοποιηθεί στην τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Γι’ αυτό και σε μερικά μέρη της πατρίδας μας το ονομάζουν «λειτουργιά». Το πρόσφορο έχει στη μέση μία στρογγυλή σφραγίδα, που θα χρησιμοποιηθεί στη Θεία Ευχαριστία. Το υπόλοιπο πρόσφορο θα διανεμηθεί στους πιστούς ως αντίδωρο.
Στο κέντρο της σφραγίδας υπάρχουν τα αρχικά γράμμα ΙC ΧΡ ΝΙ ΚΑ Το στρογγυλό σχέδιο του Προσφόρου συμβολίζει την κοιλία της Παρθενου ..
Το σχέδιο του Προσφόρου περιέχει επίσης τη μερίδα της Παναγίας με τα γράμματα Μ και Θ, (Μήτηρ Θεού.)
Βασικες προυποθεσεις για την παρασκευη του προσφορου
Τα μόνα συστατικά στο πρόσφορο είναι αλεύρι, νερό, αλάτι και μαγιά.. Οι ’θρησκευτικες Παραδόσεις δεν αναφέρουν τίποτα άλλο!
Όχι λίπη και λαδια γιατι καταργούν μία από τις βασικές φυσικές ιδιότητες του ψωμιού:να απορροφά το κρασί. Τα λαδια κάνουν το ψωμί αδιάβροχο, κάνοντας το έτσι να επιπλέει στην επιφάνεια του κρασιού. της θειας κοινωνιας
Ορισμένα μπαχαρικά προκαλούν χημική αντίδραση με τα μέταλλα. Αυτό μπορεί να επιταχύνει το μαύρισμα του δισκοπότηρου και του κουταλιού, ακόμη και να καταστρέψει τις επιφάνειες με τον καιρό. -Καθυστέρηση της μαγιάς. Μπαχαρικά όπως η κανέλα καθυστερούν την ανάπτυξη της μαγιάς, κάνοντας το ψωμί να φουσκώνει πιο αργά και λιγότερο ομοιόμορφα.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να προσθέσετε ζάχαρη στο πρόσφορο. Συχνά υπερ-διεγείρει την μαγιά και φουσκώνει υπερβολικά η ζύμη. Εκτός από αυτό, η ζάχαρη κρυσταλλοποιείται στην κόρα του ψωμιού, σκληραίνοντας την, κάτι που δεν θα αρέσει στον ιερέα όταν κάνει την προσκομιδή.
Το αλεύρι ολικής αλέσεως πρέπει να αποφεύγεται, εκτός αν δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Πρώτον, το αλεύρι ολικής αλέσεως δεν χρησιμοποιούταν ποτέ στην πρώιμη εκκλησία. Χρησιμοποιούσαν πάντα λευκό αλεύρι, εφόσον ήταν πιο ακριβό από την καφέ (σκούρα) ποικιλία και το ψωμί ήταν κυριολεκτικά μία θυσία για αυτόν που το προσέφερε. είναι πιο δύσκολο να δουλέψετε το αλεύρι ολικής αλέσεως Χρειάζεται περισσότερη ώρα για να φουσκώσει και δεν δημιουργεί ομοιόμορφες φυσαλίδες αέρα. Τέταρτον, το αλεύρι ολικής αλέσεως κάνει πιο σκληρή κόρα
Το προζυμι
Περνούμε ένα κλαδί βασιλικό από την ύψωσι του Τιμίου Σταυρού ..
Πριν ξεραθή, ένα απόγευμα, ρίχνουμε σε ένα λεκανακι λίγο χλιαρό νερό. Σ' αυτό βαπτίζουμε τον κλάδι του βασιλικού σταυρώνοντας μέσα στο νερό τρεις φορές .
Αφαιρούμε τον βασιλικό και ρίχνουμε σκληρό αλεύρι λίγο-λίγο, ανακατεύοντας μ' ένα κουτάλι, ώσπου να γίνη ένας παχύρευστος χυλός. Τυλίγουμε το λεκανακι με μια καθαρή πετσέτα και με μια κουβερτα το τοποθετούμε σε μέρος ζεστό.
Το πρωί αναπιάνουμε το προζύμι με λίγο χλιαρό νερό και λίγο αλεύρι ακόμη και το αφήνουμε και πάλι τυλιγμένο στο ίδιο ζεστό μέρος.
Το βράδι κάνουμε πάλι το ίδιο με λίγο χλιαρό νερό και λίγο αλεύρι και το αφήνουμε τυλιγμένο στο ίδιο ζεστό μέρος έως το πρωί.
Επαναλαμβάνουμε δηλ. το ίδιο πράγμα τρεις φορές.
Για το «ανάπιασμα» και το ζύμωμα του προσφόρου χρησιμοποιούμε αλεύρι σκληρό Εάν έχουμε μόνον μαλακό αλεύρι τότε προσθέτουμε 1/4 της ποσότητος σιμιγδάλι ψιλό.
Δεν ξεχναμε να κοσκινίσουμε το αλεύρι.
Και αρχίζουμε το «ανάπιασμα».
Κατά το απόγευμα βγάζουμε το προζύμι από το ψυγείο καί τοποθετούμε σε ζεστό μέρος ώστε να αρχίση να «κινείται».
Το βράδυ περνούμε το 1/4 της ποσότητας του αλεύρου πού θα χρησιμοποιήσουμε για την παρασκευή του πρόσφορου (εάν θα χρησιμοποιήσουμε 1 κιλό για το ζύμωμα, περνούμε απ' αυτό τα 250 γρ. περίπου) καί «αναπιάνουμε» το προζύμι.
Ζεσταίνουμε ελαφρά λίγο νερό καί το ρίχνουμε σε ένα λεκανακι . Ρίχνουμε το προζύμι και το ανακατεύουμε καλά να λειώση Ρίχνομε σιγά-σιγά το αλεύρι και ανακατεύουμε καλά ώστε να γίνη ένας παχύρευστος χυλός. Σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και το μάλλινο κάλυμμα καί τοποθετούμε σε ζεστό μέρος (κάτω όμως από 50°) όλη την νύχτα.
Το πρωί σε μια λεκάνη του ζυμώματος ρίχνουμε το περισσότερο αλεύρι (κρατούμε λίγο, μήπως πέσει πολύ το νερό) μέσα, κάνουμε μια λακκουβίτσα καί ρίχνομε μέσα το γινωμένο προζύμι.
Χλιαραίνουμε λίγο νερό, ρίχνοντας μέσα και μια πρέζα αλάτι (αυξομειώνοντας την ποσότητα, αναλόγως ποσότητος αλεύρου) ψιλό για να λειώσει αμέσως.
Κάνουμε το σημείο του Τ. Σταυρού, σταυρώνουμε τρις και την λεκάνη, λέγοντας καί το «Πάτερ ημών» καί αρχίζουμε να ζυμώνουμε (λέγοντας μέσα μας την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέηοόν με»).
Ρίχνουμε λίγο-λίγο το νερό .Η ποσότης του νερού εξαρτάται από το αλεύρι
Ζυμώνουμε καλά .
Προσοχή! Το πρόσφορο δεν ζυμώνεται, όπως το ψωμί.
Πρέπει η ζύμη να γίνη σκληρή, ώστε να αποτυπώνεται καλά η σφραγίδα, και να μη σβήνει κατά το «ανέβασμα», αλλά και να μη κάνη μεγάλες «φουσκάλες».
Επίσης δεν πρέπει η ζύμη να γίνη πολύ σκληρή γιατί σκάει στο ψήσιμο και στο κόψιμο τρίβεται σε ψίχουλα.
Όταν ζυμωθεί καλά, λοιπόν, αφήνουμε για 5-10 λεπτά την ζύμη στην λεκάνη σκεπασμένη με μια καθαρή πετσέτα.
. Κάνουμε δύο μπαλίτσες με την ζύμη (χωρίς όμως να την αλευρώσουμε, γιατί δεν σμίγουν, δεν ενώνονται), τις πατάμε την μία με την άλλη καί τοποθετούμε στο ταψί πατώντας με την παλάμη
περνούμε την σφραγίδα και την πατάμε στο μέσον της ζύμης, ώστε να χωθή καλά στο ζυμάρι. Κρατάμε 2-3 δευτερόλεπτα και μετά την αποσύρουμε με προσοχή. Προσέχουμε να μη ξεχειλισει η ζύμη γύρω από την σφραγίδα .
Την σφραγιδα την πασπαλίζουμε πρώτα με λίγο αλεύρι, την τινάζουμε καλά και μετά σφραγίζουμε. Δεύτερο σφράγισμα απαγορεύεται. Αν αποτύχουμε στην πρώτη, ξαναζυμώνουμε την ζύμη.
Μετά απ' αυτό σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα καί με το μάλλινο ρούχο, προσέχοντας να μη βαρύνει επάνω και χαλάση το αποτύπωμα της σφραγίδας .
Τοποθετούμε σε θερμό μέρος.
εχουμε προθερμανει ωστοσο τον φούρνο στους 180 β Εάν το βάλουμε στον φούρνο την ώρα πού τον ανάβουμε, τότε θα εξακολουθήσει να φουσκώνη οπότε θα χαλάση η σφραγίδα.
Με μια οδοντογλυφίδα τρυπάμε το πρόσφορο σε μέρη πού δεν αλλοιώνονται οι παραστάσεις της σφραγίδας..
Ψήνουμε για 3/4 της ώρας ή και μία ώρα (αναλόγως μεγέθους).
Προσέχουμε να μη σκουρίνει από πάνω, μόνον να ροδίσει . Το πρόσφορο δεν ψήνεται πολύ όπως το ψωμί. Χρειάζεται μόνον ρόδισμα καί στράγγισμα. Σε περίπτωση που ροδίση πρόωρα καλύπτουμε με ένα κομμάτι λαδόκολλα
Όταν το βγάλουμε από την φωτιά, το τυλίγουμε με μια καθαρή πετσέτα και το τοποθετούμε σε μια νάϋλον σακκούλα, την οποία δένουμε. Το αφήνουμε έως ότου κρυώση (αυτό γίνεται για να γίνη κόρα μαλακή, και να μπορεί ό ιερεας να το κοψει ευκολα για την θεια ευχαρσιστια
"Αν θέλουμε να γυαλίση, μόλις το βγάλουμε απ' τον φούρνο, το περνάμε με κρύο νερό απ' το πάνω μέρος,
Και μια μεθοδος ταχυτερη
Υλικά. 6 κούπες αλεύρι κίτρινο 1 κουταλάκι αλάτι; 2 κούπες χλιαρό νερό 400C; 20 γρ. μαγιά νωπή
Ο τρόπος ζυμώματος και γενικά η όλη διαδικασία είναι ο ίδιος .
Το να φτιάξω πρόσφορο είναι το απλούστερο πράγμα για μένα πια μετά από τόσα χρόνια που το ζυμώνω .Το δύσκολο μου είναι κάθε φορά που πρέπει να ζυμώσω να κάνω πράξη τα παρακάτω.
Όταν προσφέρεις το δώρο σου στο Ναό, κι εκεί θυμηθείς ότι ο αδελφός σου έχει κάτι εναντίον σου, γύρισε αμέσως πίσω. Πήγαινε πρώτα να συμφιλιωθείς με τον αδελφό σου και ύστερα έλα να προσφέρεις το δώρο σου΄΄ ( Ματθ. 5, 23 – 24 )
Η συνταγή εδώ
